Çinko (Zn)
| Test Adı | : | Çinko |
| Diğer Adları | : | Zn |
| Analiz Metodu | : | Kolorimetrik |
| Örnek Türü | : | Serum, Plazma (EDTA) |
| Örnek Özellikleri | : | Bazı şırıngaların ve kan tüplerinin kauçuk kısımları çinko ile kirlenmiştir. Çinko analizi için numune alırken kraliyet mavisi (eser mineral) toplama tüpleri tercih edilir. Kanın tam pıhtılaşmasını takiben, serumu ayırmak için 1500-2000g’de santrifüj yapılmalıdır. |
| Örnek Muhafazası | : | 2-8 ºC’ de 3 gün, -20 ºC’ de 1 ay |
| İnterferans | : | Hemoliz, Lipemi |
| Kısa Açıklama | : | Çinko (Zn), 200’den fazla enzimin işlevinde kritik bir role sahiptir ve karbonhidrat, lipid, protein ve nükleik asit metabolizması dahil olmak üzere birçok ana metabolik yolakta yer alır. Zn, bazı enzimlerin yapısal bir bileşeni olarak, aktif bölgesinde proton donörü olarak veya substrat ile enzim arasında köprü atomu olarak işlev görebilir. Memeli çinko enzimleri arasında karboksipeptidazlar, alkalin fosfataz, alkol dehidrojenaz, karbonik anhidraz ve süperoksit dismutaz bulunur. Çinko içeren enzimlerin çeşitliliği, çinko eksikliğinin hücresel düzeyde ciddi sonuçlara yol açabileceğini gösterir. Enzimatik rollerine ek olarak, Zn’nin RNA, DNA ve ribozomların yapılarının stabilize edilmesinde de rol oynadığı düşünülmektedir. Zn, biyomembranların stabilizasyonu için de önemlidir. Membrana bağlı Zn, membranların akışkanlığını ve stabilizasyonunu değiştirir. Besinsel Zn eksikliği, insanlar, sığırlar, köpekler ve koyunlar dahil olmak üzere bir dizi türde iyi bir şekilde belgelenmiştir. Cu’ya benzer şekilde, diyetle alınan Zn’nin alımı çeşitli diyet faktörlerinden etkilenir ve koşullu Zn eksiklikleri yaygındır. Çinko eksikliği veya fazlalığı, deri lezyonları, bağışıklık sistemi zayıflığı ve üreme problemleri gibi çeşitli klinik belirtilerle ilişkilendirilebilir. |
| Konsantrasyonda Artma | : | Aşırı Çinko Alımı: Diyetle aşırı çinko alımı veya çinko içeren preparatların fazla kullanımı. Kontaminasyon: Endüstriyel kirlilik gibi çevresel faktörlerle çinko kontaminasyonu. |
| Konsantrasyonda Azalma | : | Beslenme Yetersizliği: Yetersiz çinko içeren diyetler özellikle yavru hayvanlarda büyüme ve gelişim problemlerine yol açabilir. Malabsorpsiyon: Sindirim sistemi hastalıkları nedeniyle çinkonun düzgün emilememesi. Birçok türde şiddetli Zn eksikliğinin erken bir etkisi anoreksi ve döngüsel beslenmedir. Zn eksikliği süresi uzarsa, Zn eksikliğinin diğer belirtileri gıda kullanım verimliliğinde azalma, büyüme bozukluğu ve şiddetli dermatittir. Dermatolojik lezyonlar sıklıkla histopatolojik olarak parakeratoz olarak karakterize edilir. Zn’nin nükleik asit ve protein sentezindeki ve gen ifadesindeki çeşitli rolleri nedeniyle, erken gelişim sırasında Zn eksikliği memelilerde teratojeniktir. Zn eksikliğinde glikoz kullanımında da bir azalma olabilir ve bu durum lipid metabolizmasının artmasıyla ilişkilendirilmiştir. Bu durum insülin salınımının azalmasına, glutatyon insülin transhidrogenaz yoluyla insülin yıkımının artmasına ve periferik insülin direncinin artmasına bağlıdır. |
Test Rehberi
Yayın Tarihi: 14 Mayıs 2024
Son Düzenleme: 14 Mayıs 2024