Maddeler ve Nitelikleri

Günlük hayatımızda karşılaştığımız tüm maddeler üç halden birinde bulunur: katı, sıvı veya gaz. Bunların dışında günümüzde maddenin dördüncü hali olarak kabul edilen plazmada vardır. Maddenin halleri birçok açıdan önemlidir. Bir buz küpünün neden eridiğini anlamaktan buzdolabımızın nasıl çalıştığını anlamaya kadar, kimyada maddenin halleri arası geçişler veya faz değişimleri önemlidir. Bu bölümde, maddeler ve nitelikleri yani maddenin halleri, özellikleri ve faz geçişlerinin neler olduğundan bahsedilmektedir. Bunlar hakkında iyi bilgi edinmek gereklidir.

Maddenin Halleri

Maddeler için özelliklerini tanımlamanın bir başka yolu da haldir (faz da denir). Maddenin moleküllerindeki enerji miktarı maddenin durumunu belirler. Madde, gaz, sıvı veya katı hal dahil olmak üzere birkaç farklı halden birinde bulunabilir. Maddenin bu farklı halleri farklı özelliklere sahiptir.

Maddenin Dört Hali, maddeler
Maddenin halleri

Sıvı, atomların veya moleküllerin sürekli temas halinde olduğu ancak birbirlerine göre konumlarını değiştirmeye yetecek kadar enerjiye sahip olduğu bir madde halidir. Atomlar veya moleküller arasındaki kuvvetler, molekülleri nispeten yakın tutacak kadar güçlüdür, ancak birbirlerini geçmelerini engelleyecek kadar güçlü değildir. Bir sıvının belirli bir hacmi vardır, ancak belirli bir şekli yoktur. Başka bir deyişle, bir sıvı, bulunduğu kabın şekline uyabilir yani değişken şekillidir.

Katı, atomların veya moleküllerin hareket etmek için yeterli enerjiye sahip olmadığı bir madde halidir. Sürekli temas halindedirler ve birbirlerine göre sabit konumlardadırlar. Atomlar veya moleküller arasındaki kuvvetler, molekülleri bir arada tutacak ve birbirlerinin yanından geçmelerini önleyecek kadar güçlüdür. Bir katının belirli bir şekli ve belirli bir hacmi vardır. Mikroskobik düzeyde, katı parçacıklar birbirine çok yakındır.

Gaz, atomların veya moleküllerin serbestçe hareket etmek için yeterli enerjiye sahip olduğu bir madde halidir. Moleküller yalnızca rastgele çarpıştıklarında birbirleriyle temas eder. Atomlar veya moleküller arasındaki kuvvetler onları bir arada tutacak kadar güçlü değildir. Bir gazın hacmi ve şekli değişkendir. Mikroskobik düzeyde, gaz parçacıkları birbirinden çok uzaktadır. Bu parçacıklar hızlı ve birbirinden bağımsız hareket eder.

Plazma maddenin dördüncü halidir. Birçok kaynakta maddenin üç hali olduğu (katı, sıvı ve gaz) geçer ancak aslında dört tane var. İlginç olan ise, plazmanın bilinen evrende maddenin en yaygın hali olmasıdır. Plazma, bir iyonize gazdır ve atomlardan veya moleküllerden elektronları serbest bırakmak ve hem iyonların hem de elektronların bir arada bulunmasına olanak sağlayan yeterli miktarda enerjinin sağlandığı bir madde halidir. Yani, gaz halindeki maddelere enerji verildiğinde bazı gaz atomlarında elektron veya elektronlar koparılabilir. Bir süre sonra da ortamda nötr atomlarla birlikte serbest elektron ve iyonlardan oluşan bir karışım bulunur. İşte bu karışıma plazma (iyonize gaz) denir.Bu madde haline örnek olarak şimşek, yıldırımlar, floresan lambalar, plazma televizyonlar ve güneş verilebilir. Öyleki en büyük plazma parçası güneştir. Güneşin muazzam ısısı, elektronları güneşi oluşturan hidrojen ve helyum moleküllerinden koparır. Esasen güneş, çoğu yıldız gibi, çok büyük bir plazma topudur.

Gazlar

Hazırlanıyor

Bilgi Notu

xxxxx

(12 Aralık 1866 – 15 Kasım 1919)

Alfred Werner, Koordinasyon Kimyası temelini attı.
Bilgi Notu


Son Düzenleme: 21 Aralık 2022